Maatschappelijke discussie

Beloning van bestuurders is altijd al een gevoelig onderwerp geweest in de maatschappelijke discussie. En dat geldt in het bijzonder als het gaat om financiering uit publieke middelen.

Invloed van de WNT op de discussie

Met de WNT is in 2013 een wettelijke normering ingevoerd voor topinkomens, die in 2015 nog verder is verlaagd. Met deze aanpak zou kunnen worden verwacht dat daarmee ook de maatschappelijke discussie over dit onderwerp minder intensief wordt. Maar gezien de media-aandacht en het aantal Kamervragen lijkt het tegendeel het geval.

Een van de oorzaken is, dat het door het in de WNT opgenomen overgangsrecht nog een aantal jaren (maximaal 7-9 jaar) duurt totdat de bezoldiging op de norm is. Een kortere wettelijke termijn was volgens de wetgever niet verantwoord omdat daarmee de rechten van de topfunctionarissen onevenredig werden aangetast. De lange afbouwtermijn stond in het wetgevingsproces niet echt ter discussie.

Enkele ministers hebben wel gepleit voor vrijwillige afbouw. In de praktijk blijkt dat functionarissen regelmatig afzien van rechten op verhogingen, maar substantiële vrijwillige verlagingen komen weinig voor.

En alhoewel de door de wetgever vastgestelde wettelijke normen duidelijk zijn, verschijnen er nog steeds publicaties en Kamervragen, waarop de minister vrijwel altijd antwoordt dat de organisatie zich aan de wet heeft gehouden.

Gemeenten hanteren soms eigen normering

Er zijn gemeenten die in hun beleid verder willen gaan dan de wettelijke WNT-normen. Zo werd bij Wmo-aanbestedingen de voorwaarde toegevoegd dat de bezoldiging van de bestuurder van de zorgorganisatie niet hoger mag zijn dan de WNT-norm, zonder rekening te houden met het overgangsrecht. Deze voorwaarde staat echter op gespannen voet met de Aanbestedingswet omdat een beperking van het het inkomen van de bestuurder in een aanbesteding als een disproportionele voorwaarde wordt beschouwd. Dit laatste lijkt ook van toepassing te zijn als er vanwege overschrijdingen van het WNT-maximum een korting wordt geclaimd op de bedragen die de zorgaanbieder in rekening brengt.

Sommige gemeenten publiceren overzichten van zorgaanbieders wiens bestuurders meer dan de WNT-norm verdienen omdat zij onder het overgangsrecht vallen. Er zijn ook voorbeelden waarbij wordt getoetst aan een ''burgemeestersnorm'' of een ''wethoudersnorm''.

Bij subsidieverstrekking stellen gemeenten soms stringentere voorwaarden, met als uitgangspunt dat subsidiegelden niet mogen worden aangewend voor de betaling van een bezoldiging boven de WNT-norm.

Wat betekent dit voor het remuneratiebeleid?

Organisaties en met name de RvC/RvT moeten zich bewust zijn dat het beloningsbeleid voor bestuurder en de RvC/RvT vragen kan oproepen bij stakeholders en in de media. Bij belangrijke beslissingen moeten de volgende vragen ook kunnen worden beantwoord.

• • is het beloningsbeleid passend bij de maatschappelijke rol en doelstelling van de organisatie?

  • kunnen we het uitleggen aan de stakeholders?

  • hoe kan het besluit goed worden gecommuniceerd, bijvoorbeeld met een toelichting in het RvC/RvT-verslag?